ಭಾರತದ ಅರಣ್ಯ ಸಂಪತ್ತು ಮತ್ತು ವನ್ಯಜೀವಿಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಣವನ್ನೇ ಅರ್ಪಿಸಿದ ವನರಕ್ಷಕ ಶಹೀದರ ಸ್ಮೃತಿಗೆ ಅರ್ಪಿತವಾದ ದಿನವೇ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವನ್ಯಜೀವಿ ಶಹೀದ್ ದಿನ (National Forest Martyrs Day). ಅರಣ್ಯ ಹಾಗೂ ವನ್ಯಜೀವಿ ಸಂರಕ್ಷಣೆ ಎಂಬುದು ಕೇವಲ ಕಾನೂನು ಜಾರಿ ಮಾತ್ರವಲ್ಲ, ಬದಲಿಗೆ ಒಂದು ತ್ಯಾಗ ಮತ್ತು ಸೇವೆಯ ಧರ್ಮವೆಂಬ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಈ ದಿನ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಿಗೆ ಎತ್ತಿ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಈ ದಿನವನ್ನು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 11 ರಂದೇ ಏಕೆ ಆಚರಿಸುತ್ತಾರೆ?
ಈ ದಿನದ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ ಬಹಳ ಗಂಭೀರವಾದುದು. 1730ನೇ ಇಸವಿಯಲ್ಲಿ, ರಾಜಸ್ಥಾನದ ಖೇಜಡಲಿ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ, ಬಿಷ್ನೋಈ ಸಮುದಾಯದ ಜನರು ಅರಣ್ಯ ಸಂರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಅದ್ಭುತ ತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಅಂದು, ಗ್ರಾಮದ ಮಹಿಳೆಯಾದ ಅಮೃತಾ ದೇವಿ ಅವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ, ಸ್ಥಳೀಯ ಮಹಾರಾಜನ ಆಜ್ಞೆಯನ್ನು ಮೀರಿ, ಖೇಜಡಲಿ ಗ್ರಾಮದ ಜನರು ಕೈಗೊಂಬೆ ಮಾಡಲು ಬೇಕಾಗಿದ್ದ ಕೇಸು ಮರಗಳನ್ನು ಕಡಿಯುವುದನ್ನು ತಡೆಯಲು ಹೋರಾಡಿದರು. ಈ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ, ಅಮೃತಾ ದೇವಿ ಅವರು ತಮ್ಮ 3 ಪುತ್ರಿಯರೊಂದಿಗೆ, ಮತ್ತು ಇತರ 360ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಗ್ರಾಮಸ್ಥರು ತಮ್ಮ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡರು. ಈ ಘಟನೆಯು ಭಾರತದ ಪರಿಸರ ರಕ್ಷಣಾ ಚಳುವಳಿಯ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಚಿರಸ್ಮರಣೀಯವಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಧಾರಕವಾದ ಅರಣ್ಯಗಳನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಜನರು ಎಂತಹ ಅತ್ಯುಚ್ಚ ತ್ಯಾಗ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ನಿದರ್ಶನವಾಗಿದೆ.
ಈ ಘಟನೆಯನ್ನು ಗೌರವಿಸಲು ಮತ್ತು ಅರಣ್ಯ ರಕ್ಷಣೆಗಾಗಿ ಪ್ರಾಣವನ್ನು ತ್ಯಾಗ ಮಾಡಿದ ಎಲ್ಲಾ ವೀರರನ್ನು ಸ್ಮರಿಸಲು, ಭಾರತ ಸರ್ಕಾರವು 2013ರಲ್ಲಿ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 11ರಂದು ‘ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ವನ್ಯಜೀವಿ ಶಹೀದ್ ದಿನ’ ಆಚರಿಸುವುದೆಂದು ಘೋಷಿಸಿತು.
ಇಂದು, ದೇಶದಾದ್ಯಂತ, ಅರಣ್ಯ ಇಲಾಖೆ ಮತ್ತು ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಈ ದಿನವನ್ನು ವಿಶೇಷ ಸಮಾರಂಭಗಳೊಂದಿಗೆ ನೆನಪಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತವೆ. ಅರಣ್ಯಾಧಿಕಾರಿಗಳು, ವನರಕ್ಷಕರು ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಸ್ವಯಂಸೇವಕರು ತಮ್ಮ ಕರ್ತವ್ಯ ನಿರ್ವಹಣೆಯ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಹತ್ಯೆ, ದರೋಡೆ, ಮುಳ್ಳೆದ್ದಳತ್, ಅಕಸ್ಮಾತು ಅಥವಾ ವನ್ಯಜೀವಿ ದಾಳಿಗಳಿಗೆ ಬಲಿಯಾಗುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಕೇವಲ 2012ರಿಂದ 2022ರ ದಶಕದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 150ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವನರಕ್ಷಕರು ಶಹೀದರಾಗಿದ್ದಾರೆ.
ಆದ್ದರಿಂದ, ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 11ರಂದು, ನಾವು ನಮ್ಮ ಅಮೂಲ್ಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ವಿರಾಸತ್ಗೆ ರಕ್ಷಣೆಕೊಡುತ್ತಾ ಶಹೀದರಾದ ಆ ಸಾಹಸಿ ವೀರ ಸಂತಾನಗಳಿಗೆ ನಮ್ಮ ಮನದಾಳದಿಂದ ನಮನ ಸಲ್ಲಿಸೋಣ. ಅವರ ತ್ಯಾಗವನ್ನು ವ್ಯರ್ಥ ಮಾಡಬಾರದು ಮತ್ತು ನಮ್ಮ ಅರಣ್ಯಗಳು, ವನ್ಯಜೀವಿಗಳು ಮತ್ತು ಗ್ರಹದ ಆರೋಗ್ಯವನ್ನು ರಕ್ಷಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ನಾವೆಲ್ಲರೂ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂಬುದೇ ಈ ದಿನದ ನಿಜವಾದ ಸಾರಾಂಶ.
