ಉಡುಪಿ: ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಜೀವ ಹರಣವಾಗಿ ಮೃತಪಟ್ಟ ಮೀನುಗಾರರ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಘೋಷಿಸಿರುವ ಪರಿಹಾರ ತಲುಪಲು ತಿಂಗಳುಗಟ್ಟಲೆ ಕಾಯಬೇಕಾದ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾಗಿದೆ. ಸರ್ಕಾರವು “ತ್ವರಿತ ಪರಿಹಾರ” ಎಂದು ಹೇಳಿದರೂ, ವಾಸ್ತವದಲ್ಲಿ ಪರಿಹಾರ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಗಳು ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಇಲಾಖೆಯ ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿ ತಲುಪಲು ಮತ್ತು ಅನುಮೋದನೆ ಪಡೆಯಲು ಒಂದು ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿವೆ. ಇದು ಮೃತರ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸಂಕಷ್ಟ ತಂದೊಡ್ಡಿದೆ.
ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ ಸಲ್ಲಿಕೆಯಲ್ಲೇ ಭಾರೀ ವಿಳಂಬ:
ಜಿಲ್ಲಾ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಇಲಾಖೆಯು ನೀರುಪಾಲಾದ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಪರಿಹಾರ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸಲು ಅಪಾರ ಸಮಯ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. 2024ರಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಕೆಲವು ಘಟನೆಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ನಿದರ್ಶನವಾಗಿವೆ:
- ಕಾಪು ಪೊಲಿಪು ಪ್ರಕರಣ (ಮಾರ್ಚ್ 1, 2024): ಕಾಪು ಪೊಲಿಪು ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಮೀನುಗಾರಿಕೆಗೆ ತೆರಳಿದ್ದ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರು ನೀರಿಗೆ ಬಿದ್ದು ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಪರಿಹಾರ ಪ್ರಸ್ತಾವನೆಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಗೆ ಕಳುಹಿಸಿದ್ದು 171 ದಿನಗಳ ನಂತರ, ಅಂದರೆ 2024ರ ಆಗಸ್ಟ್ 19ರಂದು. ಒಂದು ವರ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಸಮಯ ಕಳೆದರೂ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ಇನ್ನೂ ಪರಿಹಾರ ತಲುಪಿಲ್ಲ.
- ಮಲ್ಪೆ ಪ್ರಕರಣ (ಏಪ್ರಿಲ್ 7, 2024): ಮಲ್ಪೆಯಲ್ಲಿ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರು ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದರು. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ವರದಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದು 13 ತಿಂಗಳ ವಿಳಂಬದ ನಂತರ, ಅಂದರೆ 2025ರ ಮೇ 7ರಂದು. ಪರಿಹಾರದ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಕುಟುಂಬ ಕಾಯುತ್ತಿದೆ.
- ಸೀತಾನದಿ ಪ್ರಕರಣ (ಆಗಸ್ಟ್ 10, 2024): ಸೀತಾನದಿಯಲ್ಲಿ ಮೀನು ಹಿಡಿಯಲು ಹೋಗಿದ್ದ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಬ್ಬರು ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದರು. ಈ ವರದಿಯು ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಗೆ ತಲುಪಲು 4 ತಿಂಗಳು ಬೇಕಾಯಿತು, ಅಂದರೆ 2024ರ ಡಿಸೆಂಬರ್ 10ರಂದು ಸಲ್ಲಿಕೆಯಾಯಿತು. 6 ತಿಂಗಳು ಕಳೆದರೂ ಪರಿಹಾರ ಬಂದಿಲ್ಲ.
- ಬೀಜಾಡಿ ಜಾತ್ರೆಬೆಟ್ಟು ಪ್ರಕರಣ (ಅಕ್ಟೋಬರ್ 30, 2024): ದೋಣಿ ಮಗುಚಿ ಮೃತಪಟ್ಟ ಮೀನುಗಾರನ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ವರದಿಯು 2025ರ ಫೆಬ್ರವರಿ 21ರಂದು ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಗೆ ಹೋಯಿತು. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲೂ ಪರಿಹಾರ ವಿಳಂಬವಾಗಿದೆ.
ಉಡುಪಿ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿ 2023ರಿಂದ ಇಲ್ಲಿಯವರೆಗೂ ಸಮುದ್ರದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದ ಇಂತಹ ಹಲವು ದುರಂತಗಳಲ್ಲಿ ಮೃತಪಟ್ಟ ಮೀನುಗಾರರ ಕುಟುಂಬಗಳು ಇನ್ನೂ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಕಾಯುತ್ತಿವೆ.
ಪರಿಹಾರ ವಿತರಣೆಯಲ್ಲೂ ತಾರತಮ್ಯದ ಆರೋಪ:
ಮೃತ ಮೀನುಗಾರರ ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ನೀಡಲಾಗುವ ಪರಿಹಾರ ಮೊತ್ತವನ್ನು 6 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಂದ 10 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳಿಗೆ ಏರಿಸಲಾಗಿದೆ. ಆದರೆ, ಇತ್ತೀಚಿನ 2 ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ, ಉಳಿದ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲೂ 10 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ಪರಿಹಾರ ನೀಡಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಆರೋಪವಿದೆ. 10 ಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ 8 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ, 6 ಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗಿ 3 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ, ಅಥವಾ ಕೇವಲ 6 ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿ ಮಾತ್ರ ನೀಡಿರುವುದಾಗಿ ಮೃತ ಕುಟುಂಬದವರು ಅಳಲು ತೋಡಿಕೊಂಡಿದ್ದಾರೆ. ಬಹುತೇಕ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಪೂರ್ಣ ಪರಿಹಾರ ದೊರಕಿಲ್ಲ ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ.
ವಿಳಂಬಕ್ಕೆ ಕಾರಣಗಳೇನು?
ಪರಿಹಾರ ನೀಡುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿನ ವಿಳಂಬಕ್ಕೆ ಹಲವು ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಮೀನುಗಾರರು ಮತ್ತು ಇಲಾಖಾ ಮೂಲಗಳು ಗುರುತಿಸುತ್ತವೆ:
- ಕಾಗದಪತ್ರಗಳ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ: ಮೃತ ಮೀನುಗಾರರ ಶವವನ್ನು ವಿಧಿವಿಜ್ಞಾನ ಪ್ರಯೋಗಕ್ಕೆ ಒಳಪಡಿಸಿ, ವೈದ್ಯರು ಮತ್ತು ಪೊಲೀಸ್ ವರದಿಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಜಿಲ್ಲಾ ಮಟ್ಟದ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ವರದಿ ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುತ್ತಾರೆ. ನಂತರ ಈ ವರದಿಯನ್ನು ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಗೆ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಯಿಂದಲೇ ಅನುದಾನ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗಬೇಕು. ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಕಾಲಾವಕಾಶ ಬೇಕು.
- ಸರಕಾರದ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬರುವ ವಿಳಂಬ: ದೋಣಿ ಮಗುಚಿ ಅಥವಾ ದೊಡ್ಡ ಮಟ್ಟದ ಅನಾಹುತಗಳ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರವು ತಕ್ಷಣ ಗಮನ ಹರಿಸಿ, ಸಚಿವರು, ಶಾಸಕರು ಅಥವಾ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ಕುಟುಂಬಕ್ಕೆ ತಕ್ಷಣದ ಪರಿಹಾರ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಆದರೆ, ಕೆಲವು ಸಣ್ಣ ಘಟನೆಗಳು ಸರ್ಕಾರ ಅಥವಾ ಜಿಲ್ಲಾಡಳಿತದ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬರುವಾಗ ವಿಳಂಬವಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಹಾರವೂ ತಡವಾಗುತ್ತದೆ.
- ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿ ಕಡತಗಳ ವಿಳಂಬ: ಜಿಲ್ಲಾ ಕಚೇರಿಯಿಂದ ಕೇಂದ್ರ ಕಚೇರಿಗೆ ತಲುಪಿದ ನಂತರವೂ ಕಡತಗಳು ಮತ್ತಷ್ಟು ದಿನಗಳ ಕಾಲ ಬಾಕಿ ಉಳಿದು, ಪರಿಹಾರ ಸಿಗುವುದೇ ವಿಳಂಬವಾಗುತ್ತದೆ. ದಾಖಲೆಗಳ ಕೊರತೆ ಅಥವಾ ಸಮಿತಿಯ ಅನುಮೋದನೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಸಮಯ ಕೂಡ ವಿಳಂಬಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ.
- ರಾಜಕೀಯ ಒತ್ತಡದ ಕೊರತೆ: ಜಿಲ್ಲೆಯ ಮೀನುಗಾರರ ಪ್ರಕಾರ, ರಾಜಕೀಯ ಒತ್ತಡ ಇದ್ದಾಗ ಕೆಲಸಗಳು ಬೇಗನೆ ಆಗುತ್ತವೆ. ಇಲ್ಲವಾದಲ್ಲಿ, ಅಧಿಕಾರಿಗಳು ವಿವಿಧ ಸಬೂಬುಗಳನ್ನು ಹೇಳಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವಿಳಂಬಗೊಳಿಸುತ್ತಾರೆ.
ಅರ್ಜಿ ವಿಲೇವಾರಿ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮತ್ತು ಸಮಿತಿಯ ಪಾತ್ರ:
ಪರಿಹಾರ ನಿಗದಿಪಡಿಸಲು ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಇಲಾಖೆಯ ಸಚಿವರು ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿರುವ ಸಮಿತಿಯಿದೆ (ಸದ್ಯ ಮಂಕಾಳ ವೈದ್ಯರು ಅಧ್ಯಕ್ಷರು). ಈ ಸಮಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇಲಾಖೆಯ ನಿರ್ದೇಶಕರು ಮತ್ತು ಮೂರು ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಮೀನುಗಾರ ಮುಖಂಡರು ಸದಸ್ಯರಾಗಿರುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಮಿತಿಯ ಪರಿಶೀಲನೆ ಮತ್ತು ಒಪ್ಪಿಗೆಯ ನಂತರವೇ ಪರಿಹಾರ ಬಿಡುಗಡೆಯಾಗುತ್ತದೆ. “ಸಚಿವರೇ ಅಧ್ಯಕ್ಷರಾಗಿರುವ ಸಮಿತಿಯು ಸಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಭೆ ಸೇರುತ್ತಿಲ್ಲವೇ?” ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಈಗ ಮೂಡಿದೆ.
ಸಂಕಷ್ಟ ಪರಿಹಾರ ನಿಧಿಯ ಹೊಸ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ವಿಳಂಬ:
ಈ ಹಿಂದೆ, ಸಂಕಷ್ಟ ಪರಿಹಾರ ನಿಧಿಗೆ ಸರ್ಕಾರವೇ ಅನುದಾನ ನೀಡುತ್ತಿತ್ತು, ಆದರೆ ಅದು ಸರಿಯಾದ ಸಮಯಕ್ಕೆ ತಲುಪುತ್ತಿರಲಿಲ್ಲ. ಕಳೆದ ಒಂದು ವರ್ಷದಿಂದ, ಮೀನುಗಾರರ ಡೀಸೆಲ್ ಸಬ್ಸಿಡಿಯ ಶೇ. 7ರಷ್ಟನ್ನು ಸಂಕಷ್ಟ ಪರಿಹಾರ ನಿಧಿಗೆ ಉಳಿಸಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಈ ಹಣದಿಂದಲೇ ಪರಿಹಾರ ನೀಡಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ದೋಣಿ ಮಗುಚಿದಂತಹ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ತುರ್ತು ಪರಿಹಾರ ದೊರಕುತ್ತಿದೆ. ಆದರೆ, ಉಳಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲೆಗಳ ಕೊರತೆ ಅಥವಾ ಸಮಿತಿಯ ಅನುಮೋದನೆಯಲ್ಲಿನ ವಿಳಂಬ ಇತ್ಯಾದಿ ಕಾರಣಗಳಿಂದ ಪರಿಹಾರ ವಿತರಣೆ ವಿಳಂಬವಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಈ ಕುರಿತು ಪ್ರತಿಕ್ರಿಯಿಸಿರುವ ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ಇಲಾಖೆಯ ಅಧಿಕಾರಿಗಳು, “ಮೀನುಗಾರಿಕೆ ವೇಳೆ ಮೃತಪಟ್ಟ ಕೆಲವು ಮೀನುಗಾರರ ಕುಟುಂಬಗಳಿಗೆ ಪರಿಹಾರ ನೀಡಲು ವಿಳಂಬವಾಗಿದೆ. ಬಾಕಿ ಇರುವ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಸೇರಿದಂತೆ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಸಮಿತಿಯ ಮುಂದಿದ್ದು, ಶೀಘ್ರವೇ ಅನುಮೋದನೆ ದೊರಕುವ ನಿರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿದ್ದೇವೆ” ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ಮಧ್ಯೆ, ಸಂಕಷ್ಟದಲ್ಲಿರುವ ಕುಟುಂಬಗಳು ನ್ಯಾಯಯುತ ಪರಿಹಾರಕ್ಕಾಗಿ ಸರ್ಕಾರದ ಕಡೆಗೆ ನೋಡುತ್ತಿವೆ.
